УЗУАЛЬНЫЙ АНАЛИЗ ПОНЯТИЙ КАК ОСНОВА МЕТОДОЛОГИИ НАУКИ В ТРАДИЦИИ ЛЬВОВСКО-ВАРШАВСКОЙ И ПОЗНАНЬСКОЙ МЕТОДОЛОГИЧЕСКИХ ШКОЛ. ПОНЯТИЕ СОБЫТИЯ

Авторы

  • W. Wrzosek

Ключевые слова:

львовско-варшавская методологическая школа, познаньская методологическая школа, методология науки, прикладная методология, историческое мышление, понятие «событие», событийная историография, контрфактографическая историография

Аннотация

Анализируется прагматическая методология, развиваемая Казимиром Айдукевичем, Тадеушем Котарбинским и другими философами львовско-варшавской школы. Эта методология постулирует анализ конкретных исследовательских практик в качестве методологического ориентира эмпирических наук. Признавая приоритет логического и семиотического анализа в метанаучной рефлексии для формальных и точных наук, указанные исследователи выдвигают идею важности анализа понятий в эмпирических науках. Данные опыта, положения, выведенные из наблюдений, не составляют исключительной базы для обоснования формулируемых утверждений. Выявление и анализ понятий, используемых эмпирическими, в том числе социально-гуманитарными науками, представляют собой специфическое течение философии науки – прикладную методологию (в терминологии Казимира Айдукевича). Язык логики и семиотики (последняя понимается как логический анализ языка) определяет предпосылки эпистемологических рассуждений, реализуемых наукой. Примером такого подхода являются аналитические работы Айдукевича, а в рамках познаньской школы – Ежи Кмиты. Проблема заключается в том, насколько понятийный контекст номинала события определяет понимание стоящей за ним реальности. Важную проблему составляет толкование значения самого термина «событие», поскольку понятие определяет понимание реальности или ее фрагмента. Совокупность понятий, создающая понятийную схему, указывает и на то, что может быть использовано в качестве эмпирической базы исследования. В итоге определяется, каким образом гуманитарии, в том числе историки, будут обосновывать свои утверждения. Средствами обоснования в господствующей методической практике исторических исследований являются так называемые «источники», то есть информационные данные, используемые как данные источников.

Библиографические ссылки

Вен П. Как пишут историю: Опыт эпистемологии. М.: Научный мир, 2003. 391 с.

Вжосек В. Культура и историческая истина. М.: Кругъ, 2012. 336 с.

Пятигорский А. Что такое политическая философия. М.: Европа, 2007. 152 с.

Рикер П. Время и рассказ. Т. 1: Интрига и исторический рассказ. М.; СПб.: Университет. книга, 1998. 313с.

Ajdukiewicz K. Epistemologia i semiotyka // Przegląd Filozoficzny. XLIV. 1948. № 3–4. S. 336–347.

Ajdukiewicz K. Metodologia i metanauka // Język i poznanie, t. 2, wybór pism z lat 1945–1963, Warszawa: PWN, 1985. S. 117–126.

Bugajewski M. Historiografia i czas: Paula Ricoeura teoria poznania historycznego. Poznań, 2002. S. 13–134.

Le Roy Ladurie Em. L'histoire immobile // Annales: Economies, Societes, Civilisations. 1974. Vol. 29, no.3, mai–juin. Р. 673–692.

Falkowski T. Myśl i zdarzenie. Pojęcie zdarzenia historycznego w historiografii francuskiej XX wieku. Kraków: Universitas, 2013. 393 s.

Foucault M. Dits et écrits. Paris: Gallimard,1994. Vol. 4. 345 р.

Kmita J. Jak słowa łączą się ze światem. Studium krytyczne neopragmatyzmu / Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Poznań, 1995. XXII. 262s.

Kmita J. Z metodologicznych problemów interpretacji humanistycznej. Warszawa: PWN, 1971. 193.

Kmita J., Nowak L. Studia nad teoretycznymi podstawami humanistyki. Poznań: Powielarnia i Introligatornia UAM,1968. 326 s.

Koselleck R. Podstawowe pojęcia historii. Wprowadzenie // Semantyka historyczna, wybór i opracowanie / Hubert Orlowski, tłum. Wojciech Kunicki. Poznań: Poznańskie , 2001. 568 s.

Ossowska M., Ossowski S. Nauka o nauce. Nauka Polska. 1935. Vol. XX, №3. S. 1–12.

Zwroty` badawcze w humanistyce. Konteksty poznawcze, kulturowe i społeczno-instytucjonalne / Kowalewski J. , Piasek W. Colloquia Humaniorum, Olsztyn, 2010. 288 s

Woleński J. Filozoficzna szkoła lwowsko-warszawska. Warszawa: PWN, 1985. 348 s.

Wrzosek W. Interpretation of Human Acts. Humanistic Interpretation // Interpretation in the Humanities / ed. by T. Buksiński. Poznań, 1990. S. 91–108.

Wrzosek W. The History Manifesto Jo Guldi i Davida Armitage’a // Historyka. Studia Metodologiczne. 2017. T. 47. P. 113–120.

References

Ajdukiewicz, K. (1948), “Epistemologia i semiotyka”, Przegląd Filozoficzny, XLIV, № 3-4, pp. 336-347.

Ajdukiewicz, K. (1985), “Metodologia i metanauka”, (w:) Język i poznanie, Vol. II, wybór pism z lat 1945–1963, PWN, Warszawa, Poland, pp. 117-126.

Bugajewski, M. (2002), Historiografia i czas: Paula Ricoeura teoria poznania historycznego, Poznań, Poland, pp. 13-134.

Falkowski, T. (2013), Myśl i zdarzenie. Pojęcie zdarzenia historycznego w historiografii francuskiej XX wieku, Kraków, Poland, 393 p.

Foucault, M. (1994), Dits et écrits, Gallimard, Paris, France, Vol. IV., 345 p.

Kmita, J. (1995), Jak słowa łączą się ze światem. Studium krytyczne neopragmatyzmu, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań, Poland, XXII, 262 p.

Kmita, J. (1971), Z metodologicznych problemów interpretacji humanistycznej, PWN, Warszawa, Poland, 193 p.

Kmita, J. & L. Nowak (1968), Studia nad teoretycznymi podstawami humanistyki, Powielarnia i Introligatornia UAM, Poznań, Poland, 326 pp.

Koselleck, R. (2001), “Podstawowe pojęcia historii. Wprowadzenie”, Semantyka historyczna, wybór i opra-cowanie: Hubert Orlowski, tłum, Poznańskie, Poznań, Poland, 568 p.

Le Roy Ladurie, Em. (1974), “L'histoire immobile”, Annales: Economies, Societes, Civilisations, Vol. 29, no.3, mai–juin, pp. 673-692.

Ossowska, M. & S. Ossowski (1935), “Nauka o nauc,” Nauka Polska, Vol. XX, no.3, Warszawa, pp. 1-12.

Pyatigorskiy, A. (2007), Сhto takoye politicheskaya filosofiya, “Yevropa” [What is political philosophy, “Eu-rope”], n.p., Moscow, Russia, 152 p.

Riker, P. (1998), Vremya i rasskaz. T. 1. Intriga i istoricheskiy rasskaz [Time and story. Vol. 1. Intrigue and historical story], Universitetskaya kniga, Moscow; St. Petersburg, Russia, 313 p.

Ven, P. (2003), Kak pishut istoriyu: Opyt epistemologii [How History is written: an epistemological experience], Nauchnyy mir, Moscow, Russia, 391 p.

Vzhosek, V. (2012), Kul'tura i istoricheskaya istina [Culture and historical truth], Krug', Moscow, Russia, 336 p.

Woleński, J. (1985), Filozoficzna szkoła lwowsko-warszawska, PWN, Warszawa, Poland, 348 p.

Wrzosek, W. (1990), “Interpretation of Human Acts. Humanistic Interpretation”, in Buksiński, T. (ed.), Interpre-tation in the Humanities, Poznań, Poland, pp. 91-108.

Wrzosek, W. (2017), “The History Manifesto Jo Guldi i Davida Armitage’a”, Historyka. Studia Metodologiczne, Vol. 47, pp. 113-120.

“Zwroty` badawcze w humanistyce. Konteksty poznawcze, kulturowe i społeczno-instytucjonalne” (2010), in Kowalewski, J. & W. Piasek (eds.), Colloquia Humaniorum, Instytut Filozofii Uniwersytetu WarmińskoMazur-skiego w Olsztynie, Olsztyn, Poland, 288 p.

Загрузки

Опубликован

2020-11-17

Как цитировать

Wrzosek, W. (2020). УЗУАЛЬНЫЙ АНАЛИЗ ПОНЯТИЙ КАК ОСНОВА МЕТОДОЛОГИИ НАУКИ В ТРАДИЦИИ ЛЬВОВСКО-ВАРШАВСКОЙ И ПОЗНАНЬСКОЙ МЕТОДОЛОГИЧЕСКИХ ШКОЛ. ПОНЯТИЕ СОБЫТИЯ. ВЕСТНИК ПЕРМСКОГО УНИВЕРСИТЕТА. ИСТОРИЯ, 50(3), 17–26. извлечено от http://press.psu.ru/index.php/history/article/view/3893